Những chất gây ô nhiễm không khí và môi trường tự nhiên
Bất cứ người nào trong số chúng ta cũng đủ nhận thức về vấn nạn ô nhiễm không khí trong cuộc sống ngày nay. Ngoài ra, chẳng phải người nào cũng đủ tri thức, kinh nghiệm cũng như chưa rộng rãi thời kì nghiên cứu các chất gây ô nhiễm không khí hiện giờ là gì. Hakawa sẽ thay bạn khiến phần công việc nghiên cứu khô khan này trong bài viết bữa nay.
Chi tiết tại: https://hakawa.vn/blogs/cam-nang/cac-chat-gay-o-nhiem-khong-khi
1. Các chất gây ô nhiễm không khí chính.
Trong bối cảnh ô nhiễm không khí càng ngày càng phát triển thành nghiêm trọng, việc hiểu rõ các chất gây ô nhiễm là rất quan yếu để kiểm soát an toàn sức khỏe cộng đồng và môi trường. Các chất gây ô nhiễm môi trường có thể gây ra phổ biến vấn đề hiểm nguy về sức khỏe và môi trường, bao gồm những bệnh về hô hấp, tim mạch và ảnh hưởng thụ động đến hệ sinh thái.
1.1. Bụi mịn PM
Bụi mịn PM (Particulate Matter) là những hạt nhỏ lí tí với thể lơ lửng trong không khí và xâm nhập vào các con phố hô hấp. Chúng được phân loại theo kích thước, bao gồm PM10 (hạt sở hữu trục đường kính nhỏ hơn 10 micromet), PM2.5 (hạt có đường kính nhỏ hơn 2.5 micromet) và một số mẫu bụi siêu mịn với kích thước nhỏ hơn. Bụi mịn càng nhỏ sẽ càng nguy hiểm vì kích thước nhỏ cho phép các hạt này tiện lợi đi vào sâu trong phổi và thậm chí vào hệ tuần hoàn.
Ở lây lan thị thành lớn, mức bụi mịn PM đang ở mức cao đáng báo động. Các nguồn phát thải chính của bụi mịn bao gồm giao thông vận chuyển, vun đắp, và công nghiệp. Ô nhiễm bụi mịn không chỉ tác động đến sức khỏe con người, gây ra những bệnh về hô hấp và tim mạch, mà còn ảnh hưởng xấu tới môi trường, làm giảm chất lượng không khí và gây ra hiện tượng sương mù ô nhiễm.
1.2. Ozone mặt đất (O3)
Ozone mặt đất (O3) là một mẫu khí độc hại xuất hiện gần mặt đất, hình thành trong khoảng giận dữ hóa học giữa các chất gây ô nhiễm môi trường hữu cơ dễ bay tương đối (VOCs) và oxit nitơ (NOx) dưới ánh sáng mặt trời. Dù ozone ở tầng cao của khí quyển đóng vai trò quan trọng trong việc bảo đảm địa cầu khỏi tia UV với hại, ozone mặt đất lại với tác động thụ động đến sức khỏe con người và môi trường.
Ozone mặt đất thường đạt nồng độ cao trong những ngày nắng nóng và ô nhiễm không khí, đặc trưng ở các khu vực thị thành. Nồng độ ozone mặt đất gia nâng cao sở hữu thể dẫn tới các vấn đề sức khỏe như kích ứng con đường hô hấp, khó thở, và nâng cao nguy cơ mắc những bệnh về phổi. Ngoài ra, ozone mặt đất còn ảnh hưởng tới cây trồng và vật nuôi, gây giảm năng suất nông nghiệp và tác động tới chất lượng thực phẩm.
1.3. Oxit nitơ (NOx)
Oxit nitơ (NOx) là một nhân tố các chất gây ô nhiễm môi trường không khí dạng hợp chất bao gồm oxit nitric (NO) và oxit nitrous (NO2). Chúng thường được sinh ra trong khoảng giai đoạn cháy trong động cơ xe pháo và các cơ sở vật chất công nghiệp. NOx mang vai trò quan trọng trong việc hình thành ozone mặt đất và gây ra hiện tượng acid rain (mưa axit), đồng thời ảnh hưởng tới chất lượng không khí và sức khỏe cộng đồng.
Mức độ NOx trong không khí đang gia nâng cao ở quá tải khu vực thành thị và công nghiệp do sự gia tăng hoạt động giao thông và công nghiệp. NOx không chỉ khiến cho trầm trọng thêm hiện trạng ô nhiễm không khí mà còn gây ra những vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như bệnh hen suyễn và bệnh tim mạch. Đồng thời, NOx còn góp phần vào sự suy thoái của môi trường, khiến giảm chất lượng đất và nước, đồng thời tác động tiêu cực tới hệ sinh thái.
1.4. Oxit lưu hoàng (SOx)
Oxit lưu huỳnh (SOx) là một đội ngũ các chất gây ô nhiễm môi trường dạng khí, bao gồm oxit diêm sinh (SO2) và các chất gây ô nhiễm môi trường không khí can dự. SO2 thường được sinh ra trong khoảng thời kỳ đốt cháy nhiên liệu hóa thạch như than đá và dầu lửa trong những nhà máy điện và lò nung công nghiệp. Lúc SO2 giận dữ với hơi nước trong khí quyển, nó có khả năng tạo ra axit sulfuric, góp phần vào hiện tượng mưa axit, từ đó tác động tiêu cực đến sức khỏe con người và hệ sinh thái.
Sự gia tăng SOx trong không khí đang phát triển thành một vấn đề nguy hiểm ở nhiều khu vực công nghiệp và đô thị. Mưa axit gây ra bởi SOx không chỉ tác động tới môi trường, khiến cho suy giảm chất lượng đất và nước, mà còn ảnh hưởng xấu đến các Dự án vun đắp và di tích văn hóa. Tuy nhiên, SOx có thể gây kích ứng đường hô hấp và khiến trầm trọng thêm những bệnh về phổi, đặc thù đối có những người sở hữu trạng thái sức khỏe yếu, làm cho tình trạng sức khỏe của họ trở thành nguy hiểm hơn.
1.5. Cacbon monoxit (CO)
Cacbon monoxit (CO) là một khí không màu, không mùi, và không vị, được sinh ra trong khoảng sự đốt cháy không hoàn toàn của nhiên liệu hóa thạch. CO thường xuất hiện trong khí thải của xe pháo và những lò sưởi. Khí này có khả năng kết liên mang hemoglobin trong máu, khiến cho giảm khả năng sở hữu oxy của máu và gây ra các vấn đề sức khỏe hiểm nguy, bao gồm các triệu chứng như đau đầu, chóng mặt, và thậm chí có khả năng dẫn đến tử vong nếu tiếp xúc với nồng độ cao. Việc hiểu rõ về cacbon monoxit là rất quan trọng để kiểm soát an toàn sức khỏe và tránh các tình huống nguy hiểm.
Chừng độ CO trong không khí thường cao hơn ở các khu vực đông dân cư và các tuyến đường chính do lưu lượng giao thông dày đặc. CO có khả nănggây ra triệu chứng như đau đầu, chóng mặt, và trong các trường hợp hiểm nguy, có khả năng dẫn đến ngộ độc hoặc tử vong. Chính do vậy, việc kiểm soát lượng CO trong không khí là thiết yếu để bảo đảm sức khỏe cộng đồng và đảm bảo an toàn trong các khu vực tỉnh thành. Việc thực hiện các biện pháp như giám sát chất lượng không khí và tăng cường nhận thức cộng đồng về các nguy cơ từ CO là rất cần thiết để bảo vệ sức khỏe cộng đồng.
1.6. Chì
Chì là một kim khí nặng có khả năng thâm nhập vào không khí dưới dạng bụi mịn hoặc khá. Những nguồn phát thải chính của chì bao gồm liên lạc tải (đặc biệt là xe pháo dùng nhiên liệu sở hữu tồn tại chì), những thời kỳ công nghiệp, và việc tiêu dùng sơn tồn tại chì) chì. Chì có khả năng tàng trữ trong thân thể con người, gây ra những vấn đề sức khỏe nguy hiểm khi tích lũy qua thời gian. Triệu chứng ngộ độc chì có thể bao gồm mệt mỏi, đau đầu, và các vấn đề về thần kinh. Do đó, việc giảm thiểu ô nhiễm chì trong không khí là rất cần thiết để bảo vệ sức khỏe cộng đồng và môi trường.
Sự ô nhiễm chì trong không khí đã giảm đáng nhắc ở phổ thông quốc gia nhờ các quy định nghiêm ngặt và việc mẫu bỏ chì khỏi xăng và sơn. Ngoài ra, vẫn còn một số khu vực, đặc biệt là các nơi gần những hạ tầng công nghiệp cũ hoặc các nguồn phát thải chưa được kiểm soát rẻ, vẫn đang gặp vấn đề mang ô nhiễm chì. Chì có khả năng gây ra các vấn đề về tâm thần, tác động đến sự phát triển trí não ở trẻ nhỏ, và làm cho nâng cao nguy cơ các bệnh về thận và tim mạch ở người lớn.
2. Một số chất gây ô nhiễm không khí khác
Ngoài những chất gây ô nhiễm không khí chính đã được nói, còn tràn ngập các yếu tố khác cũng góp phần làm giảm chất lượng không khí và tác động đến sức khỏe con người. Những chất gây ô nhiễm này thường xuất hiện trong không gian sống của chúng ta và có thể gây ra những vấn đề về sức khỏe hoặc làm cho tăng nguy cơ mắc bệnh.
2.1. Lông thú cưng
Lông thú cưng là một trong những nhân tố gây ô nhiễm không khí trong những không gian sinh hoạt. Những hạt lông và da chết của thú cưng có thể phát tán vào không khí và gây ra những vấn đề về hô hấp cho người mẫn cảm. Lông thú cưng có thể làm cho nâng cao nguy cơ dị ứng và hen suyễn, đặc biệt là đối với con trẻ và người có hệ miễn nhiễm yếu.
2.2. Phấn hoa
Phấn hoa là một chất gây ô nhiễm không khí thiên nhiên, thường xuất hiện trong không khí trong mùa xuân và hè khi phổ biến loài cây đang ra hoa. Các hạt phấn hoa có thể xâm nhập vào con đường hô hấp và gây ra các triệu chứng dị ứng như ngứa mắt, chảy nước mũi và nhảy mũi. Đối mang những người mắc bệnh dị ứng hoặc hen suyễn, phấn hoa có khả năng làm trầm trọng thêm những triệu chứng.
2.3. Nấm mốc
Nấm mốc vững mạnh trong điều kiện ẩm ướt và có thể phát triển thành một chất gây ô nhiễm không khí trong những không gian nội thất. Những chất gây ô nhiễm không khí dạng nấm mốc có thể phát tán vào không khí và gây ra những vấn đề về sức khỏe như dị ứng, viêm xoang, và những bệnh hô hấp. Việc kiểm soát độ ẩm trong nhà là một cách thức quan yếu để ngăn ngừa sự lớn mạnh của nấm mốc.
2.4. Hợp chất hữu cơ dễ bay khá (VOC)
Hợp chất hữu cơ dễ bay khá (VOC) là những chất gây ô nhiễm không khí có thể thuận tiện bay khá vào không khí từ những sản phẩm như sơn, dung môi, và các sản phẩm khiến cho sạch. VOC có khả năng tạo ra các khí độc hại và tác động đến sức khỏe con người, gây ra những vấn đề như đau đầu, chóng mặt, và kích ứng tuyến đường hô hấp. Việc giảm xúc tiếp sở hữu các sản phẩm đựng VOC và thông gió rẻ trong môi trường sống là các giải pháp hiệu quả để tránh tác động của chúng.
Để bảo đảm bản thân và gia đình khỏi các tác động bị động này, việc sử dụng máy lọc không khí gia đình là một giải pháp hiệu quả. Máy hút ẩm lọc không khí có khả năng mẫu bỏ những hạt bụi, khí độc hại, và các chất gây ô nhiễm khác, giúp cải thiện chất lượng không khí trong không gian sống và đảm bảo một môi trường lành mạnh hơn.